Grieks denken versus Hebreeuws denken:

De bijbel is een product van God die ervoor gekozen heeft om zijn Woorden via de Hebreeuwse taal kenbaar te maken. Jezus en zijn discipelen, Paulus, zij allen dachten door en door Hebreeuws, ook al is het Nieuwe Testament in het Grieks geschreven.
Ook ik roep met Jakob Keegstra op om de Bijbel vanuit Hebreeuws denken te lezen: “Dan begrijp je hoe zo’n tekst is bedoeld”

Wij Nederlanders zijn zeer duidelijk gevormd door het Griekse denken. Onze manier van kerk-zijn, gericht op een podium is duidelijk Grieks en ook het feit dat we denken en doen van elkaar scheiden, is zo’n voorbeeld. Daarmee verliest het geloof aan kracht, zegt Jacob Keegstra, schrijver van het boek ‘Hoe denken wij?’ “Doordat we ons gingen aanpassen aan de Griekse cultuur, ontstonden er aanpassingen en compromissen. Dat heeft grote gevolgen gehad.” Hij vertelt in dit artikel hoe we ons denken kunnen vernieuwen op meer Hebreeuwse wijze.

“Kijk, het jodendom was natuurlijk al 4000 jaar aanwezig toen het christendom op het toneel kwam. De apostelen die het evangelie brachten, zijn allemaal Joden die het Hebreeuwse denken hebben meegekregen.”
“Toen ze naar Europa gingen, werden de apostelen geconfronteerd met de Griekse cultuur. Op langere termijn zijn christenen zich aan het Griekse denken gaan aanpassen, waardoor er compromissen gesloten werden met de Bijbel en de manier waarop mensen het geloof vormgaven.”

Theater

Hij geeft een voorbeeld van hoe wij sterk beïnvloed zijn door Grieks denken. “Als wij samenkomen, is dat vaak opgebouwd rondom een aanbiddingsteam en een spreker. De rest van de zaal kijkt toe naar wat er op het podium gebeurt. Dat is typisch Grieks theater-denken.”

“De joden pakken dit heel anders aan. Ze lezen zes dagen de Bijbel en op de zevende dag komen ze samen en delen ze wat ze in de week ervoor geleerd hebben. Vandaar dat Paulus in Korinthe ook zegt ‘Ieder heeft iets.’ Je spit de hele week een Bijbelgedeelte door en de impact daarvan is veel groter.”

“In onze cultuur weet je vaak niet van tevoren waarover de voorganger gaat spreken. In de joodse cultuur heb je elke week een vaste lezing van een bepaald gedeelte, waardoor je altijd weet waar het over gaat. Wie er spreekt, dat maakt niet uit. In elke synagoge gaat het er hetzelfde aan toe. Er staat bijvoorbeeld geschreven dat Jezus eens over Jesaja sprak in de synagoge. Dat kwam omdat dat gedeelte die week aan de beurt was. Dit is typisch een voorbeeld van Hebreeuws denken.”

Huiskring

Het Griekse denken was er in de tijd van Handelingen zeker nog niet, verzekert Keegstra. “Nee, in Handelingen 2 zie je dat de gemeente in vier dingen volhardde. In onderwijs, in het breken van het brood, in de gemeente en in gemeenschap met elkaar. Het was een huiskring georiënteerde gemeente. Met entertainment had het niets te maken.”
“Om ervoor te zorgen dat mensen dit denken begrepen, brachten de apostelen veel tijd door bij de heidenen. Paulus was een paar jaar in Korinthe en Efeze en hij preekte daar wekelijks of zelfs dagelijks. Dat vernieuwen van je denken gaat niet zomaar door een preek, maar door een complete verandering van hoe je leeft.”

Vergriekst.
​
Keegstra vertelt hoe de ‘Griekse ontsporing’ ontstond. “Heidenen stonden niet te springen om het evangelie. Ze dachten al op bepaalde wijze. Lichaam en ziel werd daar bijvoorbeeld altijd gescheiden. Uiteindelijk werd het christendom, na een aantal eeuwen, zelfs een staatsgodsdienst, waardoor het verder vergriekste. Romeinen mengden het christendom ook met andere goden, waardoor syncretisme ontstond. In de Middeleeuwen werd het erger.”
Ook in de hedendaagse theologie is het sterk aanwezig. “Veel theologen kiezen het Nieuwe Testament als hoofdvak. Dit is in het Grieks geschreven, en wordt dan gelezen vanuit een Griekse manier van denken. Daardoor word je erg beperkt in het lezen hiervan.”
“Niet voor niets draait het om Israël; dat is namelijk ons tot voorbeeld. Je ziet dat de katholieke kerk en daarna ook de protestantse kerk de vervangingstheologie zijn gaan aanhangen. Daardoor zien ze geen noodzaak om de Bijbel vanuit het Oude Testament te leren begrijpen.”
 
Letterlijker lezen
​
Toch is er hoop, zegt Keegstra. “Sinds 1900 ontstond de evangelische beweging, die de Bijbel ook veel letterlijker gingen lezen. Als ze lezen in Psalm 122 ‘bid voor de vrede van Jeruzalem’, dan nemen ze dat letterlijk. Ze hoeven het niet eerst aan de Paus of aan Luther te vragen. Zo ontstond er meer openheid om de Bijbel letterlijk te lezen.”

Keegstra geeft een tip om de vergrieksing van de Bijbel uit je systeem te krijgen. “Lezen wat er in de Bijbel staat. Leer in de context te lezen. Je kunt niet zomaar teksten die duidelijk voor Israël zijn, uit de context halen voor je eigen situatie. Niet voor niets staat er in Romeinen: ‘Maar ik schaam mij het evangelie niet, want het is de kracht Gods tot zaligheid. Eerst de Jood en ook de Griek.’ Dat betekent dat de Jood eerst voor de Griek komt. Dat is de rangorde. Wij mogen nooit de plaats van Israël innemen. Je theologie moet gevoed worden door Gods woord.”

Paulus zegt ook tegen de kerken in Antiochië, Galaten en Efeze dat we de geestelijke zegeningen via Israël ontvangen. Gods woord is ook door veertig auteurs geschreven, die alle veertig joods zijn. Bovendien is Gods Zoon zelf honderd procent Joods. Ook de uitstorting van de Heilige Geest op de 120 gelovigen in Handelingen, betrof allemaal Joden. Daar zaten geen Nederlanders bij.”
 
“Omdat we onze geestelijke zegeningen vanuit Israël hebben ontvangen, geloof ik ook in het principe om vanuit onze materiele welvaart Israël te zegenen. God wil een wederzijdse afhankelijkheid tussen Israël en de volkeren. De Vredevorst komt niet in Amsterdam terug, maar Hij zal zijn voeten zetten op de olijfberg in Jeruzalem.”

Wederkomst

“Als je in contact komt met Israël, word je veel enthousiaster om het woord te lezen. In het Hebreeuwse denken is er altijd een begin en een einde. Dat is in het Griekse denken ongekend. Daar hebben ze het nooit over. Daarom zal een kerk die sterk Grieks georiënteerd is, niet snel over de wederkomst spreken.”

“We mogen ophouden met mooi-weer preken en focussen op wat God tegen ons zegt. Op die manier kan ik veel van Israël leren. Jezus zelf zegt: ‘Het heil is uit de Joden.”

Overigens merkt Keegstra wel hoe dit denken sterk toeneemt in Nederland. “Je ziet de laatste paar jaar een enorme honger naar de joodse wortels van ons christelijk geloof. Vroeger was er maar 1 Messiaanse gemeente in Nederland, nu maar liefst 350. Mensen willen graag de boodschap horen over de eindtijd, Israël en de wederkomst. Het maakt de Bijbel ook weer spannend.”
“Ik geloof dat God bezig is met een nieuwe golf, om de kerk terug te brengen naar de Hebreeuwse wortels van ons geloof.”
​
Keegstra ziet ook dat dit herleving brengt. “Het Griekse denken scheidt je ziel en je lichaam. Daardoor kun je iets denken, maar het niet in de praktijk brengen. Dat gebeurt erg veel in de kerk en de jeugd prikt er doorheen. Daarom zijn er lege kerken. In het Hebreeuwse denken is er eenheid in denken, geloof en doen. God is ook zo, Hij doet altijd wat Hij zegt. Dat is heel mooi en cruciaal.”