Gezonde leer of "zuivere" leer.

 

Het Hebreeuwse woord voor leer betekent ‘nemen, ontvangen, grijpen’; dan betekent het dat wat mentaal wordt ontvangen, instructie. Het Grieks kent een hele familie woorden die verband houden met ons onderwerp: één betekent datgene wat wordt onderwezen; een ander verwijst naar degene die het onderwijs geeft, de dokter of meester; de werkwoordsvorm betekent eenvoudigweg instrueren of indoctrineren. Het woord leer komt tweeënvijftig keer voor in de Bijbel, wat een goed bewijs is van het belang ervan. Het is opvallend dat wanneer we over leerstellingen in het meervoud lezen, er altijd wordt verwezen naar vreemde leerstellingen, de leerstellingen van mensen, of de leerstellingen van demonen. Er zijn talloze valse leerstellingen en die zijn tegenstrijdig, maar de ware leer is één, want zij heeft haar eenheid in Jezus Christus.

Wij worden gered door de leer, want door acht te slaan op de gezonde leer en door te gaan met de gezonde leer, redden dienaars zichzelf en degenen die naar hen luisteren (1 Tim. 4:16). Sommigen zullen vragen: "Maar zijn wij niet gered door het geloof in Christus?" Inderdaad. Maar wie is Christus wat betreft Zijn Persoon en aard? Waaruit bestaat Zijn zalving, en wat is Zijn plaats in het verbond der genade? Wat was de aard van Zijn dood en opstanding? Voor wie heeft Hij geleden, gestorven en weer opgestaan? En wat is dit geloof, en wat betekent het voor waarheid? Geloof in het hart, het omarmen van Jezus Christus, de Heer, zoals Hij wordt voorgesteld, beschreven en afgebakend in de leerstellingen van dat Woord van God, dat ons wijs kan maken tot zaligheid. Het ontkennen van het belang van de gezonde leer voor onze verlossing is in strijd met de Schrift.

Leer :

in de theologie hebben we verschillende leringen, de leer der eschatologie is daar 1 van. De leer van het dopen is daar ook 1 voorbeeld van. Op grond van die leer, geloof ik dat mensen 1 x ondergedompeld mogen worden in de naam van Jezus Christus, wanneer ze tot besef van geloof komen. Aangezien een baby nog geen geloof heeft, geloof ik dus niet in de leer van de kinderdoop. Er zullen mensen zijn die het daar niet mee eens zijn, so be it. Er zijn ook mensen die geloven dat we van de apen afstammen.

Heeft het begrip 'gezonde leer' betrekking op de gehele bijbelse leer of op een onderdeel van wat de Bijbel leert? Zo ja, wat houdt het dan precies in? Antwoord op deze vragen vinden we vanzelfsprekend in... de Bijbel zelf.
We vinden de uitdrukking overigens alleen in het Nieuwe Testament.

Gezond :

Het Griekse woord voor 'gezond' is terug te vinden in ons woord 'hygiëne'. Als iets hygiënisch is, geeft dat aan dat de kans op ziekte, besmetting en dergelijke klein is.
Is in het Nederlands hygiëne de voorwaarde om gezond te blijven, in het Grieks is het vooral de gezondheid zelf die door dit woord wordt aangegeven.

Het wordt dan ook onder meer gebruikt met betrekking tot het lichamelijk welzijn.
Zo komen we het voor de eerste maal tegen in Mattheüs 12:13, waar de Here Jezus (op de sabbat) de verschrompelde hand van een man geneest. Hij zei: "Strek uw hand uit. En hij strekte haar uit en zij werd weder gezond gelijk de andere".
Op deze concrete wijze vinden we het in het bijzonder in de eerste boeken van het Nieuwe Testament terug. (zie hiervoor ook Matt.15:31; Mar.3:5; 5:34; Luc.6:10; 7:10; 15:27; Joh.5:4, 6, 9, 11, 14, 15; 7:23; Hand.4:10; 3 Joh.2).

Enige uitzondering in de Evangeliën is Lucas 5:31, 32, waar de Here Jezus zegt: "Zij, die gezond zijn, hebben geen geneesheer nodig, maar zij, die ziek zijn. Ik ben niet gekomen om rechtvaardigen te roepen, maar zondaars, tot bekering."
De Heer vergelijkt hier het rechtvaardig-zijn met gezond-zijn en het niet-rechtvaardig-zijn met ziek-zijn. Tegelijkertijd noemt Hij de Farizeeën en schriftgeleerden "rechtvaardigen" (tussen aanhalingstekens)

In het lijstje met Nieuwtestamentische teksten waar 'gezond' wordt genoemd, zie

Onder gelovigen komt ziekte in geestelijk opzicht voor. Door verkeerde prediking is er sprake van kwaadaardige woekering van cellen. Ook in Paulus' tijd al. In 2 Timotheüs 2:16, 17a zegt hij: "Maar vermijd de onheilige en holle klanken; want zij zullen de goddeloosheid nog verder drijven, en hun woord zal voortwoekeren als de kanker".
Als voorbeeld noemt Paulus vervolgens een tweetal namen van mensen die wel iets predikten wat in de Bijbel staat (de opstanding van de doden) maar in hun prediking ervan uitgingen dat die al had plaatsgevonden. 

Het Lichaam van Christus zal in zijn praktische wandel gezond blijken te zijn wanneer de leden van dat Lichaam zich houden aan de gezonde leer. Of in ieder geval de bereidheid daartoe hebben.

De gezonde leer:

Zoals de Here vele zieken genas, gezond maakte en hen er vervolgens ook bij bepaalt gezond te blijven door te zeggen "zondig niet meer..." (Joh. 5:14), zo maakt de Here ook nu, maar dan op geestelijke wijze, vele zieken gezond, door hen te roepen vanuit de verziekte toestand van zonde en schuld. Uit deze duisternis plaatst Hij de gelovige in Zijn Lichaam en bepaalt ons er vervolgens bij gezond te blijven. Hoe? Door ons bekend te maken met de gezonde leer, die gezonde woorden en een gezonde prediking inhoudt. Allemaal uitdrukkingen die we alleen in Paulus' brieven terugvinden. We mogen ons uitstrekken naar gezondheid in het geloof. Om u daarbij alvast een beetje te helpen gaan we tot besluit van dit artikel de Schriftplaatsen langs waarin Paulus het woordje 'gezond' gebruikt. Maar voor de rest geldt ook hier: Onderzoek zelf de Schriften. Wees ermee bezig. Groei op tot een gezonde gelovige in de Heer!

1 Timotheüs 1:10, 11

"... de gezonde leer, in overeenstemming met het Evangelie der heerlijkheid van de zalige God, dat mij is toevertrouwd".

Paulus laat hier zien dat de gezonde leer in overeenstemming is met zijn eigen bediening. God heeft hem een Evangelie toevertrouwd. Dit toevertrouwen vinden we ook terug in Titus 1:3, 4: "terwijl Hij te Zijner tijd Zijn Woord heeft openbaar gemaakt in de verkondiging die mij is toevertrouwd". De gezonde leer komt overeen met het verborgen Woord van God (het geheimenis) dat openbaar gemaakt is. (Vergelijk ook Efe.1:9; Efe.3:4-7; Kol.1:25, 26).

1 Timotheüs 6:3
Hier gaat het om de "gezonde woorden van onze Here Jezus Christus en de leer der godsvrucht". Uit het verband komt hier duidelijk naar voren dat het gaat om bepaalde verhoudingen tussen mensen waarbij Paulus woorden van de Here Jezus aanhaalt (5:18). Paulus laat zien dat deze woorden ook in onze tijd gelden door ze te verbinden aan de 'leer der godsvrucht' (letterlijk: de leer van het op de juiste wijze vereren, maar in dit verband zou je het volgens mij beter kunnen uitleggen met een leer die de juiste goddelijke vrucht voortbrengt.

2 Timotheüs 1:13
Hier gaat het om "gezonde woorden", die Timotheüs van Paulus gehoord heeft. We mogen ze zien als onderdeel van de gezonde leer. (Vergelijk ook 2 Tim.2:1, 2; 3:10, 11, 14).

2 Timotheüs 4:3
"... er komt een tijd dat de gezonde leer niet meer verdragen zal worden..." De NBG-vertaling heeft in dit vers verschillende woorden tussen haakjes staan, die slechts zijn tussengevoegd om de zin wat beter te laten lopen. Hierdoor lijkt het alsof het betrekking heeft op de mensen in het algemeen. Het verband laat zien dat het meer om gelovigen gaat die zich van de waarheid afkeren, zich leraars bijeenhalen en de gezonde leer niet meer verdragen.

Titus 1:9
Eén van de "profielschetsen" van een opziener is dat hij zich houdt "aan het betrouwbare woord naar de leer, zodat hij ook in staat is te vermanen op grond van de gezonde leer en de tegensprekers te weerleggen".
Je  zult inmiddels begrijpen dat dit meer is dan een opziener/oudste die de Bijbel wel eens van voor naar achter heeft doorgelezen of een Bijbelcursus gevolgd heeft o.i.d. Op zich hele goede dingen overigens! Toch gaat het hier om mannenbroeders die zover gegroeid zijn in hun leven met de Heer dat zij zich het Woord hebben eigengemaakt en vooral ook doorkneed zijn in de leer aangaande de Gemeente, het Lichaam van Christus (en daarmee de aan Paulus toevertrouwde boodschap). Hoe zouden ze anders kunnen vermanen op grond van de gezonde leer? De door Paulus bedoelde broeders bestaan! Ze zitten echter niet altijd in de kerkeraadsbank...

Titus 1:13
In dit vers lezen we de oproep aan Titus, maar waarschijnlijk ook aan de oudsten, de tegensprekers kortweg te weerleggen. In het licht van Tit.1:14 is gezond zijn in het geloof, naar de waarheid toegekeerd leven. In datzelfde licht is ongezond zijn in het geloof: het oor lenen aan Joodse verdichtsels en geboden van mensen en je van de waarheid afkeren. Dit is vanzelfsprekend de waarheid van Gods Woord zoals die ten alle tijden geldt.

Titus 2:1
"Maar gij, kom uit voor hetgeen met de gezonde leer strookt". Wat een ernstige oproep van de apostel aan Titus en ook aan ons. Want niet alleen dwaalleer brengt scheuring. Ook de gezonde leer werkt onderscheid uit in het praktische geloofsleven. Zij die de gezonde leer niet kennen zien elk onderscheid, meningsverschil en elke scheuring als iets verkeerds. Toch is het zo belangrijk de oorsprong van dergelijke ontwikkelingen te onderkennen. Uitkomen voor de gezonde leer kan leiden tot verschil in inzicht en scheuringen zelfs, omdat men de gezonde leer niet verdraagt.

Titus 2:2
Met dit vers begint Paulus op te sommen wat allemaal 'strookt' met de gezonde leer. Hij spreekt over oude mannen, oude vrouwen, jonge vrouwen en jonge mannen, waarmee hij ook terecht komt bij Titus zelf in Titus 2:8
Tegen Titus zegt Paulus: "houd in uzelf een voorbeeld voor (...) een gezonde prediking, waarop niets valt aan te merken..."
Let wel: niets op aan te merken in Bijbels opzicht. Een prediking die volledig in overeenstemming is met de gezonde leer. Een prediking die bestaat uit gezonde woorden. Die in Gods ogen (!) gezondheid in het geloof tot gevolg heeft.
Op zo'n prediking en de uitwerking daarvan, heeft de tegenstander tot zijn beschaming niets ongunstigs van ons te zeggen (Tit.2:8b).

De Schriftplaatsen waar 'gezond'/'gezond-zijn' voorkomt

Onderstaand lijstje geeft aan waar het woordje gezond (zoals dat in de uitdrukking 'de gezonde leer' gebruikt wordt), voorkomt. Wanneer er tussen haakjes 'ww' achter vermeld staat, gaat het om het werkwoord (gezond zijn). Bij 'bn' gaat het om het bijvoeglijk naamwoord. We hebben de Schriftplaatsen in twee rijtjes afgedrukt. Het ene rijtje laat zien waar het door de evangelie-schrijvers gebruikt wordt. Het andere waar en hoe Paulus het gebruikt.

Evangelie-schrijvers:

Matt.12:13 (bn)
Matt.15:31 (bn)
Mar.3:5 (bn)
Mar.5:34 (bn) (genezen)
Luc.5:31 (ww)
Luc.6:10 (bn)
Luc.7:10 (ww)
Luc.15:27 (ww)
Joh.5:4 (bn)
Joh.5:6 (bn)
Joh.5:9 (bn)
Joh.5:11 (bn)
Joh.5:14 (bn)
Joh.5:15 (bn)
Joh.7:23 (bn)
Hand.4:10 (bn)
3 Joh.2 (ww)

Paulus:

1 Tim.1:10 (ww) de gezonde leer
1 Tim.6:3 (ww) de gezonde woorden
2 Tim.1:13 (ww) de gezonde woorden
2 Tim.4:3 (ww) de gezonde leer
Tit.1:9 (ww) de gezonde leer
Tit.1:13 (ww) gezond in het geloof
Tit.2:1 (ww) de gezonde leer
Tit.2:2 (ww) gezond in het geloof
Tit.2:8 (bn) een gezonde prediking


tegenover de gezonde leer staat de valse leer:

Jezus zegt in marcus 13:5

‘Ik waarschuw jullie,’ zei Jezus. ‘Laat je door niemand van de wijs brengen. Want er zullen verscheidene mensen komen die zeggen dat zij de Christus zijn. En zij zullen veel mensen misleiden.

Wat betekent het om misleid te worden?
Men wordt ertoe gebracht iets te geloven dat niet waar is of iets niet te geloven dat wel waar is.

Misleiders moeten wij mijden.
Paulus schreef: “Maar ik vermaan u, broeders, dat gij hen in het oog houdt, die, in afwijking van het onderwijs, dat gij hebt ontvangen, de onenigheden en de verleidingen veroorzaken, en mijdt hen” (Romeinen 16:17). “Want velen willen van geen tucht weten: het zijn ijdele praters en misleiders, vooral die uit de besnijdenis zijn. Men moet hun de mond snoeren” (Titus 1:10).

Wij mogen anderen niet bedriegen!
"Gij zult geen vals getuigenis geven" (Matteüs 19:18).
“Maar slechte mensen en bedriegers zullen van kwaad tot erger komen; zij verleiden en worden verleid” (2 Timoteüs 3:13).

Wij moeten oppassen dat wij geen leugens van anderen doorgeven, noch met de mond, noch met het toetsenbord. Hersenspoeling en propaganda zijn krachtige instrumenten voor misleiding die door de duivel worden gebruikt. Vooral via het Internet verspreidden valse ideeën en slogans zich snel naar miljoenen omdat velen ze doorgeven zonder te controleren of ze waar zijn. Christenen moeten oppassen dat zij geen leugens doorgeven. Stuur iets niet door zonder eerst te controleren of het waar is.

Onderzoek alles, behoud het goede en vermijd elk kwaad, in welke vorm het zich ook voordoet” (1 Tessalonicenzen 5:21).
In gemeenten van Christus zijn wij voorzichtig om misleiding in godsdienstige zaken te vermijden. Ik veronderstelde dat christenen ook op andere gebieden oplettend zouden zijn. In de afgelopen maanden ben ik echter teleurgesteld doordat vele christenen valse verklaringen hebben doorgezonden zonder de echtheid daarvan te controleren!

Alertheid is vereist!
“Laat niemand u misleiden, op welke wijze ook” (2 Thessalonicenzen 2:3). “Er zijn veel misleiders uitgegaan in de wereld!” (2 Johannes 7).
“Maar slechte mensen en bedriegers zullen van kwaad tot erger komen; zij verleiden en worden verleid. Blijf gij echter bij wat u geleerd en toevertrouwd is, wèl bewust van wie gij het hebt geleerd, en dat gij van kindsbeen af de heilige schriften kent, die u wijs kunnen maken tot zaligheid door het geloof in Christus Jezus” (2 Timoteüs 3:13 t/m 15).

Heb een persoonlijke relatie met Jezus en ken de Schrift!
Om misleiding te vermijden, moeten wij de waarheid kennen die naar ons toekomt in onze gedachten indien wij met Zijn Geest zijn opgestaan en Zijn Heilige Geest in ons woont èn de waarheid die in de Schrift wordt geopenbaard. Die 2 zullen elkaar nooit tegenspreken.

Jezus zei: ik ben de weg, de waarheid en het leven. De waarheid is een persoon, het ware woord is levend geworden in Jezus. Johannes 1.                
Jezus bad voor zijn volgelingen: “Heilig hen in uw waarheid; uw woord is de waarheid” (Johannes 17:17). In Psalm 119 lezen wij: “Heel uw woord is de waarheid” (vers 160). De Schrift geeft waarschuwingen over misleiders: “Dit heb ik u geschreven over hen, die u misleiden” (1 Johannes 2:26).


Misleid uzelf niet!
“Laat niemand zichzelf misleiden!” (1 Korintiërs 3:18). “Indien wij zeggen, dat wij geen zonde hebben, misleiden wij onszelf en de waarheid is in ons niet” (1 Johannes 1:8). “Indien iemand meent godsdienstig te zijn en daarbij zijn tong niet in toom houdt, maar zijn hart misleidt, diens godsdienst is waardeloos” (Jacobus 1:26). “En weest daders des woords en niet alleen hoorders: dan zoudt gij uzelf misleiden” (Jacobus 1:22).

Misleid uzelf niet door hoogmoed.
“De overmoed van uw hart heeft u misleid” (Obadja 1:3). “Want als iemand denkt iets te zijn, terwijl hij niets is, bedriegt hij zichzelf” (Galaten 6:3 HSV).

Laat u niet misleiden door om te gaan met slechte mensen!
“Misleidt uzelf niet; slechte omgang bederft goede zeden” (1 Korintiërs 15:33).

Laat u niet door leugenaars misleiden!
Leugens zijn er in overvloed, vooral op het gebied van godsdienst en politiek. Pas op voor mensen die herhaaldelijk dingen zeggen die niet waar zijn! Er is een naam voor: "Leugenaars"!

God zei over Israël in de dagen van Jeremia: “De een leidt de ander om de tuin en waarheid spreken zij niet; zij hebben hun tong gewend aan leugen spreken, met draaierij matten zij zich af” (Jeremia 9:5).

Waarom liegen mensen?
Sommigen liegen om anderen kwaad te doen. Een meisje loog tegen de verloofde van haar vriendin omdat zij jaloers was, waardoor zij uit elkaar gingen.
Geheime diensten verspreiden verkeerde informatie in het land van een vijand om de bevolking en regering te schaden.
Mensen kunnen sterven wegens verkeerde informatie over een ziekte. Politici verspreiden leugens over hun tegenstanders. Mensen liegen om iets te verbergen dat zij verkeerd hebben gedaan. Mensen liegen om een eerdere leugen te verbergen. Veel leugens worden voor financieel voordeel verspreid. Sommigen hebben gewoon de gewoonte om te liegen; zij liegen hun weg door het leven.
Sommigen liegen gewoon voor de lol. Tien jaar lang gaat er een vals verhaal de ronde op Internet over een hond genaamd Daisy die op 9/11 naar verluidt duizend levens redde. Mensen vinden het verhaal leuk en sturen het door. De persoon die het valse verhaal schreef is waarschijnlijk erg "trots" dat mensen nog steeds door zijn leugens voor de gek worden gehouden!

Laat u niet door de meerderheid misleiden!
Alleen omdat veel mensen iets geloven, maakt het niet waar. Tien van de mannen die het beloofde land gingen bespioneren, hadden het mis. Slechts twee hadden gelijk (Numeri 13:1 t/m 33).
“Gij zult de meerderheid in het kwade niet volgen, noch in een rechtsgeding getuigenis afleggen met de meerderheid mee, om het recht te buigen” (Exodus 23:2).
De kracht van propaganda is dat het keer op keer herhalen van een leugen, vooral in de vorm van een slagzin, tot gevolg heeft dat velen denken dat het gezegde waar is!

Laat u niet misleiden door de vlotte woorden van mensen die van het oorspronkelijke evangelie afwijken!
“Maar ik vermaan u, broeders, dat gij hen in het oog houdt, die, in afwijking van het onderwijs, dat gij hebt ontvangen, de onenigheden en de verleidingen veroorzaken, en mijdt hen. Want zulke lieden dienen niet onze Here Christus, maar hun eigen buik, en misleiden door hun schoonklinkende en vrome taal de harten der argelozen” (Romeinen 16:17, 18).

“Dit zeg ik, opdat niemand u met drogredenen misleide” (Kolossenzen 2:4). “Ziet toe, dat niemand u medeslepe door zijn wijsbegeerte en door ijdel bedrog in overeenstemming met de overlevering der mensen, met de wereldgeesten en niet met Christus” (Kolossenzen 2:8).

Laat u niet door valse profeten misleiden!
“Want zo zegt de HERE der heerscharen, de God van Israël: Laten uw profeten die in uw midden zijn, en uw waarzeggers u niet misleiden, en luistert niet naar uw dromers, die gij laat dromen” (Jeremia 29:8).
Jezus heeft gewaarschuwd: “En vele valse profeten zullen opstaan en velen zullen zij verleiden” (Matteüs 24:11).
Johannes heeft ons gewaarschuwd: “Geliefden, vertrouwt niet iedere geest, maar beproeft de geesten, of zij uit God zijn; want vele valse profeten zijn in de wereld uitgegaan” (1 Johannes 4:1).

Laat u niet door tekenen en wonderen misleiden!
Jezus voorspelde: “Want er zullen valse christussen en valse profeten opstaan en zij zullen grote tekenen en wonderen doen, zodat zij, ware het mogelijk, ook de uitverkorenen zouden verleiden” (Matteüs 24:24).

Laat u niet misleiden door mensen die zeggen: "De tijd is nabij!"
Jezus waarschuwde: "Ziet toe, dat gij u niet laat verleiden. Want velen zullen komen onder mijn naam en zeggen: Ik ben het, en: De tijd is nabij. Gaat hen niet achterna” (Lucas 21:8).

Laat u niet door ongerechtigheid misleiden!
Kinderkens, laat niemand u misleiden. Wie de rechtvaardigheid doet, is rechtvaardig, gelijk Hij rechtvaardig is” (1 Johannes 3:7).
“Maar vermaant elkander dagelijks, zolang men nog van een heden kan spreken, opdat niemand van u zich verharde door de misleiding der zonde” (Hebreeën 3:13).
“Want hiervan moet gij doordrongen zijn, dat in geen geval een hoereerder, onreine of geldgierige, dat is een afgodendienaar, erfdeel heeft in het Koninkrijk van Christus en God. Laat niemand u misleiden met drogredenen, want door zulke dingen komt de toorn Gods over de kinderen der ongehoorzaamheid. Doet dan niet met hen mede” (Efeziërs 5: 5 t/m 7).
“Want toorn van God openbaart zich van de hemel over alle goddeloosheid en ongerechtigheid van mensen, die de waarheid in ongerechtigheid ten onder houden” (Romeinen 1:18).

Wat hebben wij geleerd?
“Dwaalt niet, mijn geliefde broeders” (Jacobus 1:16).

Uit deze informatie kan ik dus opmaken dat er een gezonde leer is in de bijbel, en dat die gezonde leer door valse leraren en valse profeten wordt aangevallen.

nog 1 opmerking over “leer”.

‘En als Zijn discipelen op de andere zijde gekomen waren, hadden zij vergeten broden mede te nemen. En Jezus zeide tot hen: Ziet toe, en wacht u van den zuurdesem der Farizeeën en Sadduceeën. En zij overlegden bij zichzelven, zeggende: Het is omdat wij geen broden mede genomen hebben. En Jezus, dat wetende, zeide tot hen: Wat overlegt gij bij uzelven, gij kleingelovigen! Dat gij geen broden mede genomen hebt? Verstaat gij nog niet? En gedenkt gij niet aan de vijf broden der vijf duizend mannen; en hoeveel korven gij over had? En ook de zeven broden der vier duizend mannen, en hoeveel manden gij over had ? Hoe verstaat gij niet, dat Ik u van geen brood gesproken heb, als Ik zeide, dat gij u wachten zoudt van den zuurdesem der Farizeeën en Sadduceeën. Toen verstonden zij, dat Hij niet gezegd had, dat zij zich wachten zouden van den zuurdesem des broods, maar van de leer der Farizeeën en Sadduceeën, Matt. 16:5-12

Jezus legt hier uit dat de zuurdesem van de Farizeeën en de Sadduceeën een valse leer is. (wacht u = pas er voor op!)
Zuurdesem is een rijsmiddel, wat het hele brood beïnvloede.  De Israëlieten moesten bij het verlaten van Egypte ongezuurd brood meenemen. Sterker nog: Jezus zelf is het brood des leven, geboren in Bethlehem, wat huis van brood betekent. Zijn woorden zijn waarheid en wijsheid.

 

google presentatie van de gezonde leer:

 

presentatie 1: de betrouwbaarheid en de inspiratie van de Bijbel

https://docs.google.com/presentation/d/e/2PACX-1vT70rJNlUj3XWN-y5ZrIY22aROQMMJXUsLUWzFSWD4ipOj63THBG9JGP9zwHqpjCLjLfOsbSjL72SjH/pub?start=false&loop=false&delayms=60000